Katedra Akwizycji Języka Angielskiego
W Katedrze Akwizycji Języka Angielskiego prowadzimy badania nad akwizycją języka angielskiego jako obcego z perspektywy rodzimego użytkownika języka polskiego, jak i osoby wielojęzycznej. Głównie dotyczą one znaczenia afektywnych, kognitywnych i społecznych uwarunkowań akwizycji języka.
Studia indywidualne pracowników Katedry obejmują:
Międzynarodowe projekty badawcze prowadzone w Katedrze obejmują:
Katedra Języka Angielskiego
Pracownicy Katedry Języka Angielskiego reprezentują różne nurty badawcze w zakresie językoznawstwa opisowego, teoretycznego, historycznego i stosowanego. Prowadzone badania obejmują korpusologię, leksykografię, przekładoznawstwo, analizę dyskursu, stylistykę, pragmalingwistykę czy retorykę. Podejmowane zagadnienia badawcze mieszczą się w obszarach opisu naturalnego języka angielskiego i jego ewolucji, teorii i filozofii języka, wzorców użycia języka angielskiego w dyskursach publicznych, akademickich, organizacyjnych czy medialnych.
W swych badaniach pracownicy Katedry wykorzystują także perspektywę interdyscyplinarną, badając językowe wymiary praktyk kulturowych (nauki o kulturze i religii), wzorce komunikacji zapośredniczonej medialnie (media i komunikacja społeczna), społeczne uwarunkowania użycia języka (nauki socjologiczne), kognitywne aspekty reprezentacji i komunikacji językowej (psychologia), retorykę deliberacji i język instytucji (politologia). Ponadto, współpracują z zespołami doskonalącymi metody badań językoznawczych, w tym narzędzia do badań ilościowych, do analizy i interpretacji danych tekstowych, czy do analizy tekstów multimodalnych.
Pracownicy współpracują z redakcjami czasopism punktowanych w roli recenzentów i redaktorów (np. „Res Rhetorica”, „Stylistyka”, „European Journal for Humour Research”, „Tertium. Półrocznik językoznawczy”), zasiadają w komisjach językoznawczych, oceniają propozycje grantowe i prace awansowe. Aktywnie współdziałają z partnerami zagranicznymi w projektach bilateralnych, jak również w konsorcjum FORTHEM, realizując i nadzorując działania pracowni badawczych Multilingualism in School and Higher Education oraz Diversity and Migration. Włączają się także w popularyzację badań na temat języka angielskiego, wielojęzyczności i w działania na rzecz usprawniania komunikacji instytucjonalnej.
W zakresie dydaktyki pracownicy Katedry Języka Angielskiego obsługują studentów na kierunkach ogólnoakademickich English Philology, English Philology Teacher Training Programme, English in Public Communication, Master of Liberal Arts, na kierunkach praktycznych Język Angielski w Turystyce, English Philology Practcal Profile, a także na kursach specjalnościowych dla studentów innych filologii, innych wydziałów i studentów z wymiany Erasmus+.
Katedra Języka Francuskiego
Katedra Języka Francuskiego Uniwersytetu Opolskiego prowadzi badania z zakresu językoznawstwa ogólnego i stosowanego. Ważnymi obszarami zainteresowań badawczych są: gramatyka języka francuskiego (również w ujęciu kontrastywnym z językami słowiańskimi); semantyka oraz socjolingwistyczne i pragmatyczne aspekty komunikacji w języku francuskim; fonetyka i fonologia współczesnego języka francuskiego, jak również korekta wymowy w języku francuskim jako obcym; komunikacja komputerowa w języku francuskim, neologia i różnorodność języka francuskiego w przestrzeni frankofońskiej. W ramach badań naukowych pracownicy Katedry współpracują z wieloma uniwersytetami francuskimi (Université de Strasbourg, Université de Paul-Valéry Montpellier 3, Université de Haute-Alsace, Univesrité Paris 13 Sorbonne Paris Cité, Université de Pau et des Pays de l’Adour, Université Clermont Auvergne, inne).
Katedra Języka Niemieckiego
W Katedrze Języka Niemieckiego prowadzone są badania w zakresie językoznawstwa germanistycznego, np. bilingwizmu, wielojęzyczności, języków specjalistycznych, socjolingwistyki, lingwistycznej analizy dyskursu, translatoryki, leksykologii, metaforyki, nauczania bilingwalnego, frazeologii, języka reklamy, języka mediów oraz językoznawstwa konfrontatywnego. W badaniach uwzględniamy problematykę ważną dla otoczenia społecznego, m.in. dotyczącej wielokulturowości i wielojęzyczności śląskiego środowiska lokalnego, rozwijamy współpracę z partnerami zagranicznymi i lokalnymi oraz bierzemy aktywny udział w wielu przedsięwzięciach kulturalnych o charakterze zarówno lokalnym, jak i ogólnoeuropejskim.
Katedra Języka Polskiego
Katedra Języka Polskiego w Instytucie Językoznawstwa UO prowadzi badania z zakresu językoznawstwa współczesnego, historycznego, stosowanego. Szczegółowe zainteresowania naukowo-badawcze pracowników obejmują takie obszary tematyczne, jak: współczesny dyskurs publiczny, religijny, edukacyjny; stylistykę, genologię lingwistyczną, lingwistykę tekstu, onomastykę, semantykę, pragmalingwistykę, leksykologię i leksykografię, frazeologię i frazeografię, paremiologię, dialektologię, etnolingwistykę, lingwodydaktykę, glottodydaktykę polonistyczną, lingwistykę korpusową, neurologopedię i logopedię wychowawczą.
Pracownicy Katedry należą do wielu międzynarodowych i krajowych gremiów naukowych, m.in. Komisji Stylistycznej Międzynarodowego Komitetu Slawistów, Komisji Języka Prawnego Rady Języka Polskiego przy PAN, Komisji Stylistycznej Komitetu Językoznawstwa PAN, Zespołu Języka Religijnego przy Prezydium Rady Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk.
Katedra współtworzy zespół redakcyjny międzynarodowego czasopisma „Stylistyka” oraz serii wydawniczej „Język a Edukacja”. Członkowie Katedry biorą udział w certyfikacji znajomości języka polskiego (od kilku lat organizują egzaminy certyfikatowe).
Szczegółowe kierunki badań
Stylistyka, dyskursologia i genologia lingwistyczna:
Onomastyka:
Leksykologia i leksykografia:
Lingwodydaktyka:
Glottodydaktyka:
Katedra Języków Słowiańskich
W Katedrze Języków Słowiańskich prowadzone są badania w zakresie językoznawstwa (wschodniosłowiańskiego i zachodniosłowiańskiego) oraz glottodydaktyki. Do podstawowych obszarów badawczych należą:
W ramach powyższych obszarów pracownicy Katedry zajmują się następującymi zagadnieniami szczegółowymi:
Ważną formą upowszechniania badań są organizowane przez Katedrę konferencje naukowe, mające zwykle zasięg międzynarodowy. Pracownicy Katedry biorą też udział w realizacji międzynarodowych programów i projektów badawczych, np. „Gramatyka przyimków w języku rosyjskim i innych językach słowiańskich”, „Językowo-kulturowy obraz świata Słowian na tle porównawczym”, „Uniwersytety na rzecz pogranicza” czy „Česko-polsko-ruský idiomatikon”. W Międzyzakładowej Pracowni Leksykograficzno-Przekładowej Katedry powstaje słownik przekładowy o nazwie Podręczny idiomatykon polsko-rosyjski oraz jego obudowa teoretyczna (obecnie 15 tomów). Ponadto w ramach projektu „Uniwersytety na rzecz pogranicza” została wydana interaktywna mapa polsko-czeskiego pogranicza, wykonana przy udziale pracowników Katedry.
Katedra Języków Słowiańskich współpracuje także ze Stowarzyszeniem Współpracy Polska-Wschód.
Katedra Logopedii
Początki logopedii w Opolu należy wiązać z osobą dr hab. Grażyny Jastrzębowskiej, prof. UO, znanej ekspertki w dziedzinie neurologopedii i logopedii wychowawczej. To prof. Jastrzębowska budowała i rozwijała w Polsce ideę kształcenia logopedów, była autorką monografii, licznych rozdziałów w pracach zwartych, współredaktorką i współautorką – nagradzanych i cieszących się dużą popularnością w Polsce – podręczników akademickich z obszaru logopedii i jej specjalności – neurologopedii (m. in. Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki; Podstawy neurologopedii. Podręcznik akademicki), a także organizatorką i wykładowczynią Podyplomowego Studium Logopedycznego w UO od 1993 roku, na którym wykłady prowadzili czołowi przedstawiciele polskiej logopedii i językoznawstwa, m.in. prof. M. Pąchalska, S. Grabias, T. Gałkowski, Z. Tarkowski, S. Gajda.
Równolegle ze studiami podyplomowymi Wydział Filologiczny Uniwersytetu Opolskiego kształcił przyszłych logopedów na specjalności logopedycznej w ramach filologii polskiej, następnie na studiach licencjackich na kierunku logopedia z językiem polskim jako obcym, a od 2023 r. na II stopniu studiów magisterskich. Studia te mają charakter praktyczny, zajęcia są prowadzone przez wysoko wykwalifikowanych specjalistów, praktyków zatrudnionych w placówkach oświatowych, szpitalach, poradniach i gabinetach logopedycznych naszego województwa. Rosnące zainteresowanie studiami, a także rozwój naukowy kadry pracowniczej pozwoliły na utworzenie w 2024 r. w Instytucie Językoznawstwa UO Katedry Logopedii. Równocześnie Katedra ściśle współpracuje z Katedrą Języka Polskiego, kształcąc przyszłych nauczycieli i lektorów języka polskiego jako obcego.
Prowadzone przez pracowników KL badania naukowe i praktyka logopedyczna skupiają się wokół kompetencji komunikacyjnej dzieci ze spektrum autyzmu i z całościowym zaburzeniem rozwoju, parafunkcji i dysfunkcji układu orofacjalnego, terapii miofunkcjonalnej oraz diagnozy i terapii pacjentów ortodontycznych i ortognatycznych. W kręgu zainteresowań pracowników Katedry jest także logopedia szkolna i przedszkolna (język ucznia, sprawność słuchania i mówienia, logorytmika i muzykoterapia w pracy z dziećmi), logopedia międzykulturowa (interferencje językowe w mowie osób dwujęzycznych, dialektalne nacechowanie mowy, glottodydaktyka polonistyczna), logopedia artystyczna i gerontologopedia.
Przy Katedrze od 2023 r. działa Studenckie Koło Naukowe „Zaloguj się”, które zrzesza studentów i wykładowców dzielących się swoją wiedzą, doświadczeniem oraz pasją logopedyczną. Głównymi zadaniami Koła są działania z zakresu profilaktyki logopedycznej, w ramach których studenci nawiązują współpracę z różnymi specjalistami oraz społecznością Opola. Z inicjatywy członków Koła powstało Studenckie Forum Logopedyczne, na którym zaproszeni eksperci odkrywają przed uczestnikami nieznane dotąd tajniki zawodu logopedy, a także poszerzają wiedzę dotyczącą nauk pokrewnych.
Przy Katedrze powstaje też Akademicka Poradnia Logopedyczna „Na końcu języka”, której celem jest stworzenie bezpłatnej przestrzeni terapeutycznej dla mieszkańców Opola i okolic. Pacjenci będą mogli uzyskać kompleksową pomoc w zakresie zaburzeń mowy i głosu, takich jak problemy z artykulacją, rozwojem mowy oraz zaburzeniami mowy wieku dorosłego i senioralnego. Działalność Poradni będzie obejmować konsultacje logopedyczne, długoterminowe terapie logopedyczne, przesiewowe badania logopedyczne oraz działania profilaktyczne i edukacyjne.
Katedra Nauk o Kulturze i Religii
Katedrę Nauk o Kulturze i Religii tworzy zespół badaczek i badaczy pracujących na styku kilku tradycji dyscyplinarnych. Prowadzą oni badania teoretyczne i empiryczne w różnych obszarach, między innymi:
Badaczki i badacze pracujący w Katedrze Nauk o Kulturze i Religii działają w krajowych i międzynarodowych sieciach. Są to, między innymi:
Pracowniczki i pracownicy Katedry realizowali lub pracowali ostatnio w międzynarodowych i krajowych projektach finansowanych ze źródeł europejskich (Horyzont 2020, Erasmu+ KA203) i krajowych (NPRH, NCN), między innymi:
Instytut Językoznawstwa
pl. Mikołaja Kopernika 11
45-040 Opole
pok. 203
tel.: +48 77 541 60 03
e-mail: ij@uni.opole.pl
Uniwersytet Opolski
ul. Kopernika 11a
45-040 Opole
Rektorat
tel.: 77 541 59 03
Biuro Kanclerza
tel.: 77 541 60 70
NIP: 754-000-71-79
Regon: 000001382
